Þrjú atriði sem gott er að hafa í huga áður en maður les Grámosinn glóir eftir Thor Vilhjálmsson

Fyrir um það bil þremur vikum byrjaði ég að lesa Grámosinn glóir. Ég ætlaði að klára hana fyrir kennslustund á mánudegi og byrjaði að lesa helgina áður, en svo tókst mér bara að lesa um það bil sextíu blaðsíður vegna þess að ég sofnaði, ítrekað, á meðan á lestrinum stóð. Það var ekki að ástæðulausu sem ég sofnaði – ég fell iðulega í djúpt dá á meðan á löngum umhverfislýsingum stendur og svo fannst mér þetta líka allt saman svolítið ruglingslegt. „Af hverju eru elskendurnir sem voru í svona góðum fíling nokkrum blaðsíðum fyrr grátandi næst þegar þau hafa samfarir?‟ hugsaði ég önug rétt áður en ég sofnaði í þriðja skiptið. Jú, það var af því að þetta var ekki sama fólkið. Það eru tvö, jafnvel þrjú, pör af elskhugum í sögunni.

Jæja, nú ætla ég að hætta á það þessi færsla hljómi eins og kafli úr sjálfshjálparbókum á borði við þessa eða jafnvel þessa og koma með örfáar ábendingar til þeirra sem vilja lesa þessa ágætu bók.

1. Ég fékk heimapróf í vikunni sem krafðist þess að ég kláraði þessar tvöhundruð blaðsíður sem ég átti eftir af bók Thors. Ég úthlutaði sjálfri mér einn dag til að lesa bókina og svo óheppilega vildi til að ég þurfti líka að hjálpa mömmu í IKEA þennan sama dag – ég hafði ekki mínútu aflögu fyrir blund. Ráð: þegar þið lesið lýsingar á náttúrunni, sem skáldið „nemur með yrkjandi auga‟, gangið þá um gólf og lesið upphátt, helst með tilþrifum. Og verið alveg róleg, það er allt í lagi að gera þetta í almannarými, t.d. í IKEA – ef fólk má í sífellu vera blaðrandi í gsm-síma í kringum mann, þá má alveg lesa upphátt náttúruinnblásnar draumsýnir skálds í kringum þetta sama fólk. (Ég las að minnsta kosti tuttugu blaðsíður á meðan ég hjálpaði mömmu að velja skáp og leita að skóhorni). Upplestur gerir lýsingarnar skemmtilegri og enginn sofnar.

2. Sagan er hvorki í réttri tímaröð (allavega svona framanaf), né eru persónur kynntar til sögunnar með nafni. Þegar það eru tveir menn að ganga í náttúrunni í upphafi bókar, þá eru það Ásmundur sem er sýslumaður og skáld, og fylgdarmaður hans Þórir. Þeir eru á leiðinni austur á land, þar sem Ásmundur á að stjórna réttarhöldum yfir hálfsystkinunum Sæmundi og Sólveigu og dæma í máli þeirra. Í öðrum kafla bókarinnar „Laufskálaþætti‟, er Ásmundur í góðu stuði í Kaupmannahöfn, einhverju áður en hin eiginlega saga hefst (og Ásmundur fer til réttarhaldanna). Í þeim kafla er ein besta kynlífslýsing sem ég hef lesið – Ásmundur með ástkonu sinni. Í næsta kafla „Afmor‟ er ekki alveg jafn hress kynlífslýsing, en sá kafli fjallar líka um fyrrnefnd hálfsystkini og forboðna ást þeirra. Þetta eru aðalsöguþræðir bókarinnar, en inn á milli er sagt frá Svartármálinu svokallaða (Jón Jónsson drekkir óléttri ástkonu sinni í Svartá), en það er morðmál sem faðir Ásmundar hafði dæmt í stuttu áður og Ásmundur er að stúdera til að undirbúa sig fyrir komandi réttarhöld.

3. Það er líka gott að vita að bókin er byggð á sögulegum atburðum, Sólborgarmálinu svokallaða. Sólborg var ákærð fyrir að hafa átt mök við hálfbróður sinn og eignast með honum barn sem þau urðu svo að bana (ég segi ekki meir!). Einar Benediktsson skáld réttaði í málinu, en aðalpersónan, Ásmundur, er byggður á honum.

Jæja, nú takið þið fram eintökin ykkar af Grámosanum og einn tveir og byrja! Ég gef ykkur sólarhring. Þetta verður easy.

Guðrún Elsa