Ljúfir en dálítið klisjukenndir söngvar

Hin sívinslælu sænsku smá-jarðaber

Ég ljúfa vil þér syngja söngva er fyrsta skáldsaga sænsk-nýsjálenska rithöfundarins Lindu Olsson. Það er best að taka það strax fram að þetta er dramatísk ef ekki hreinlega tragísk fjölskyldusaga – eða sögur. Frásögnin hverfist um tvær konur sem koma óvænt inn í líf hvor annarrar þegar önnur – hin unga Viktoría – leigir næsta hús við afskekktan bæ hinnar öldruðu Astridar einhvers staðar í sænskri sveit. Þótt þær virðist við fyrstu sýn afskaplega ólíkar kemur fljótlega í ljós að þær eiga það sameiginlegt að hafa snúið baki við lífinu eftir mikla sorg og þessi sorg bindur þær ákveðnum böndum.


Viktoría er rithöfundur og hún er komin í þetta hús bæði til að jafna sig á missi og reyna að skrifa skáldsögu. Hún fer svo smám saman að fylgjast með þessum einangraða nágranna sínum sem bæjarbúar kalla norn og óhjákvæmilega liggja leiðir þeirra saman. Konurnar tvær kynnast svo smám saman og hjálpa hvor annari að sætta sig við orðinn hlut, kveðja fortíðina og byrja aftur að lifa. Um leið og þær fara að trúa hvor annarri fyrir leyndarmálum sínum og sorgum kynnist lesandinn þeim sömuleiðis.



Sagan er ágætlega upp byggð þótt ekki takist henni alveg að forðast klisjurnar. Tragedíur og hvað þá fjölskyldutragedíur eru í eðli sínu dálítið klisjukennt og vandmeðfarið efni. Misnotkun, sjálfsmorð og ástvinamissir gera ekki fórnarlömbin og eftirlifendur sjálfkrafa að áhugaverðum persónum. Hér tekst Lindu misvel upp – sum leyndarmál fortíðar ná að hreyfa við manni á meðan önnur snerta mann afskaplega lítið.

fann þessa skemmtilegu mynd af þýðandanum við gúggl

Helsti galli bókarinnar er þó persónusköpunin – þessar tvær konur ná ekki að lifna almennilega á síðunum eða eru alla vega ekki nógu áhugaverðar þrátt fyrir allan sinn harm. Persóna Astridar er þó ívið dýpri og meira lifandi – sérstaklega þegar líður á söguna en greyið Verónika verður að teljast með leiðinlegri persónum sem ég hef rekist á í bók nýlega. Bókin er ljóðræn á köflum eins og stendur á kápu en stundum eru samtölin á milli kvennanna frekar banal í þessari ljóðrænu – þær spegla sig báðar endalaust í húsunum sem þær búa í og náttúrunni í kringum sig – hvort sem það eru drungalegir rigningardagar, dimmir skógar, rotnandi lauf eða sæt jarðarber – allt verður þetta afskaplega merkingarhlaðið.

Það sem skáldsagan gerir hins vegar best eru lýsingar á hversdaglegum hlutum, matnum (mjög sænskur) og undirbúningi máltíðanna, sundsprettum í ánni, berja- og sveppatínslu og öðrum árstíðabundnum verkum. Meðan sögunni fleytir fram líður tíminn og árstíðirnar breytast. Á þeim stundum nær höfundurinn að skapa fallega stemningu og raunverulega áhugaverða nánd á milli kvennanna sem segir miklu meira en löng analýtisk eintöl þeirra um liðna atburði. Að öllu þessu sögðu sé ég að bókin fær almennt glimmrandi góða dóma lesenda á Amazon og þykir gríðarlega fagur (og ljóðrænn) vitnisburður um ástina, vináttuna, lífið og dauðann...og kannski er hún það – kannski er ég bara svona kaldlynd.

Ps. Ég er sérstaklega ánægð með þýðingu Guðna Kolbeins – í bókinni er mjög mikið af tilvitnunum í ýmsa texta og fer Guðni þá leið að láta sænskuna standa en þýðingin fylgir strax á eftir – þetta er auðvitað smekksatriði en mér finnst afskaplega gaman að hafa frumtextann með, hvort sem maður kann tungumálið eða ekki. Stundum er frumtextinn þekktur og þá bætir einhverju við að sjá hann í stað þýðingarinnar. Sjálfsagt þykir einhverjum þetta brjóta frásögnina upp en persónulega er ég voða ánægð með þessa „þýðingarákvörðun“ Guðna.